Maruf anlamları arasında işleri düzenlemek, atın yelesini kırkmak, çok koku sürünmek, kokusu güzel olmak, kavmin reisi –başkanı olmak, idare etmek, bilmek, itiraf etmek, ikrar etmek, sabretmek gibi anlamlara gelir.
Münker ise bilmemek, tanımamak, zeki ve güzel görüşlü olmak, güçlü ve şiddetli olmak, hoş olmamak manasına gelir.
Maruf mutlak anlamda aklın ve selim tabiatın bildiği şey olup, zıddı münkerdir. Dine aykırı olmayan aklın ve dinin güzel gördüğü veya Kitap ve sünnete uygun olan veyahut itaat etmek, mubah, mendup, vacip ve farz olan davranışların tamamı maruf, aksileri ise münkerdir.
‘’Siz insanlar için çıkarılmış en hayırlı bir ümmet oldunuz. İyiliği(maruf) emreder, kötülükten(münker) menedersiniz ve Allah’a inanırsınız’’.(Ali İmran 3/110)
‘’Kitaptan sana vahyedileni oku ve namazı da kıl. Çünkü namaz fahşa ve münkerden vazgeçirir. Allah’ı anmak elbette en büyük şeydir. Allah yaptığınızı bilir’’.( Ankebut 29/45)
‘’Onların aralarındaki gizli konuşmalarda hayır yoktur. Ancak sadaka, yahut iyilik (maruf) ya da insanların arasını düzeltmeyi (ıslah) emredenin durumu müstesna. Kim Allah’ın rızasını kazanmak için bunu yaparsa, ona büyük mükâfat vereceğiz’’.
Nahl suresinin 90.ayetinde ‘’Allah, adaleti, ihsanı, akrabaya vermeyi emreder. Fahşa, münker ve bağydan da meneder. Düşünesiniz diye size böyle öğüt verir’’. Ayetinde bu ilişkinin nasıl olması gerektiği belirtilir.
Nisa suresi 4/25 ayetinde hür kadınlarla evlenmeye gücü yetmeyenlerin, nasıl bir evlilik yapacakları belirtilerek, bu evlilikte de yine mehir verilmesi gerektiği zikredilmekte ve onları zarara uğratmayacak biçimde dinin hoş gördüğü bir şekilde mehirlerinin verilmesi gerektiği ifade edilmektedir.
Anne ve babaya tutum ve davranıştan bahsedilirken, onlara sadece kişiyi Allah’a eş koşmaya yönlendirme durumunda itaat edilmeyeceği belirtilir. Kişinin anne-babasına daima iyilik yapması istenirken, anne- babanın görüşleri doğrultusunda hareket edilmesi istenmektedir.
Bakara 2/263 ayetlerinde ‘’Güzel bir söz söylemek ve affetmek, peşinden eziyet gelen sadakadan daha iyidir. Allah ganidir ve halimdir’’. İfade edilmektedir.
‘’İçinizden hayra çağıran, iyiliği emreden ve kötülükten alıkoyan bir grup bulunsun. İşte bunlar kurtuluşa erecektir’’.(Ali İmran 3/104) ‘’Bunlar, Allah’a ve ahiret gününe inanır, iyiliği emreder, kötülükten alıkor ve hayırlarda yarışırlar. Bunlar Allah katında iyilerdendir’’.(Ali İmran 3/114) gibi ayetlerden de anlaşılacağı üzere emr bi’l maruf ve nehy ani’l-münker iyiliği emredenler ve kötülükten alıkoyanlar olarak belirtilmektedir.
