13- Cuma Namazı – Şehir, Camii, İzin

admin
Şubat 14, 2016

Şehir

Alimlere göre cuma namazı kılınacak yerin şehir veya şehir hükmünde olması gerekmektedir.

Hanefilere göre ; şehir veya şehir hükmünde olması ya da böyle bir yerin civarında bulunması gerekir. Bir yerleşimin hangi durumda şehir hükmünde sayılacağı hususunda farklı rivayetler bulunmaktadır. Hanefi mezhebine göre ; “beldenin en büyük camisi orada cuma namazı ile yükümlü bulunanları alamayacak kadar fazla nüfusa sahip olması”.

Malikilere göre ; cuma namazı kılınacak yerin, insanların devamlı oturdukları şehir, köy vb. bir yerleşim birimi veya bunların civarında bir yer olması gerekir. Bu bakımdan çadır ve barınaklardan oluşan ve geçici olarak oturulan yerler de cuma namazı kılınamaz. Ayrıca cuma namazı kılınacak yer de camii bulunması şart koşmuşlardır.

Şafiilere göre ; cuma namazının insanların devamlı olarak oturdukları bir şehir veya köyün sınırlar içerisinde kılınması gerekir. Çölde veya çadırda yaşayanlar, yani belli bir yerleşim içinde oturmayanlar sayıca ne kadar çok olursa olsun cuma namazı kılamazlar.

Hanbelilere göre ; cuma namazının kılınabileceği yerin en az 40 kişinin devamlı olarak oturduğu yer olması şarttır.

Camii

Bir yerleşim biriminde birden fazla yerde cuma namazı kılınıp kılınamayacağı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bütün mezhepler bir şehirde kılınan namazın mümkün olduğunca tek bir cami de kılınması gerektiği üzerinde durmuşlardır.

Ebu Hanife’den nakledilen iki görüşe göre ; Şehir de yalnız bir yerde namaz kılınır. Diğeri ise bir şehirde birden fazla  yerde cuma namazı kılınabilir. İmam Muhammed ikinci görüşü benimsemiştir. Ebu Yusuf’a göre ise, şehrin ortasından nehir geçip de şehri ikiye bölüyorsa veya şehir zayıf ve yaşlı kimselerin camiye gelmesini zorlaştıracak ölçüde büyük ise bir şehirde iki yerde cuma namazı kılınır, bu durumlar söz konusu değilse sadece bir yerde kılınır. Hanefi mezhebinde kuvvetli bulunan görüş bir şehirde birden fazla camii bulunması durumunda bütün camilerde namaz kılınabilir, Ebu Hanife’den nakledilen iki görüşten biri ve aynı zamanda İmam Muhammed’in görüşüdür.

Şafiilere göre ; bir şehir de birden fazla cami bulunsa bile, birden fazla yerde kılmayı zorunlu kılan sebepler olmadıkça sadece bir camiide cuma namazı kılınır, böyle bir sebep yokken, birden fazla camide cuma namazı kılınsa, sadece namaza ilk başlayanların cuma namazı geçerli olur. Bu durumda diğerlerinin sonradan öğle namazı kılmaları gerekir. Ancak şehir çok büyük ise ve herkesin bir camiye toplanması zor ise veya güvenlik, sağlık vb. gibi durumlarda endişe bulunma sebebiyle bir şehirde birden fazla yerde cuma kılınabilir, ayrıca öğle namazını kılmaları gerekmez.

Malikilere göre ; tercih edilen görüşe göre Şafii’de ki gibidir, fakat böyle bir sebep olmadığı halde bir belde de birden fazla cami de cuma namazı kılınsa sadece o beldedeki en eski camide kılınan namaz kabul olur.

Hanbelilere göre ; zorlayıcı sebepler yoksa bir şehir de sadece bir cami de cuma kılınır. Bir cami yeterli olduğu halde iki camide namaz kılınmaz. Bu halde birden fazla yerde cuma namazı kılınsa, bu durumda sadece devlet başkanın veya temsilcisinin kıldırdığı cuma namazı sahih olur. Bu durumda cuma namazını önce veya sonra kılmak önemli değildir.

İzin

Hanefiler, cuma namazını devlet başkanı veya temsilcisinin yada bunlar tarafından yetkili kılınan bir kişinin kıldırması gerektiğini ileri sürmüşlerdir. Diğer mezhepler bu şartı aramazlar. Bir kimseye cuma namazı kıldırmak için izin verilen kimseye oda başkasına kıldırması için izin verebilir. Namaz için verilen izin hutbe içinde geçerlidir. Bununla birlikte müteahhir Hanefi fıkıhçıları, devlet başkanının veya temsilcisinin izni bulunması durumda bir cemaat oluşturan müslümanlar aralarında birini seçip imamlık yapabileceklerine fetva vermişlerdir.

Hanefilere göre ; bir yerde cuma namazı kılınabilmesi için o yerde cuma namazı kılınmasına yetkili birisi izin vermesi ve herkese açık olması şarttır. Güvenlik ve gizliliğin korunması gibi sebeplerle herkese açık olmayan yerlerde bulunan cemaat cuma namazı kılabilir. Burada izni âm şartı zarureti bulunmaktadır.

DHBT Sınavı
22.09.2024
0
Gün
0
Saat
0
Dakika
0
Saniye